ERKEN YAŞTA REGL (MENS) OLMA

Puberte prekoks aslında erken yaşta adet görme anlamına gelmez, pubertenin başka bir deyişle ergenliğin erken yaşta başlaması anlamına gelir. Puberte dönemi ergenlik dönemi (bluğ çağı) demektir. Adet görme ise bu dönemde kız çocuğunda görülen farklıklardan yalnızca birisidir.Puberte dönemine kızlar vasati 9-13 yaşları arasında girerler. Kızlar erkeklerden vasati 2 sene önceden girerler bu döneme. Puberte döneminde öncelikle göğüsler gelişir buna telarş denir. Meme gelişimi ekseriyetle tek taraflı olarak başlar ve 6 ay sonra diğer taraf da gelişmeye başlar. Daha sonra koltuk altlarında ve cinsel bölgelerde tüylenme başlar buna pubarş denir. En son olarak da adet görme başlar bu ilk görülen adete menarş denir. Menarşın 9 yaşından önce başlamasına erken adet görme (erken menarş) denir. Bu dönemde oluşan bu fiziksel değişimlerden başka boy uzaması olur, vücut efemine şekil almaya başlar ve ehemmiyetli psikolojik değişimler olur. Bu değişimlerin oluşması ve tamanlanması vasati 5 sene sürer. 

PUBERTE PREKOKS (ADETLERİN ERKEN YAŞTA BAŞLAMASI)
Kız çocuklarında 9 yaşından önce pubertenin başlamasına puberte prekoks (erken puberte) denir. 16 yaşından sonra olmasına puberte tarda (gecikmiş puberte) denir. Puberte prekoks gerçek (santral-gonadotropin bağımlı) veya yalancı (periferal-gonadotropinden bağımsız) olabilir. Gerçek puberte prekoks beyindeki bir patolojiye bağlı hipotalamus hipofiz-gonad aksının erken çalışması neticesi salınan seks hormonlarına bağlı gelişir. Yalancı puberte prekoksta (psödopuberte prekoks) ise mesele beyinden değil diğer uzuvlardaki bir patolojiden kaynaklanır, bu patolojiye bağlı fazla seks hormonu salgılanmaktadır.

Gerçek puberte prekoks nedenleri:
- İdiopatik (sebebi bilinmeyen, konstitüstonel)
- Beyin urları (En sık hipotalamik neden hamartomdur)
- Kafa travması, menenjit, ensefalit hidrosefali, araknoid kist gibi beyinle ilgilii patolojiler
- Langerhans hücreli histiyositoz (Hand Shüller Christian hastalığı)

Yalancı (periferik) puberte prekoks nedenleri:
- Konjenital adrenal hiperplazi
- Over kistleri ve urları (granüloza hücreli ur, teka hücreli ur)
- Adrenal korteks urları
- McCune Albiright belirtisi
- Ektopik gonadotropin salgılayan urlar
 - Hormonal steroid içeren ilaç alımı

Puberte prekoksta bu değişimler erken yaşta başladığı için kemik epifizleri erken kapanır ve başta hızla uzayan çocuk daha sonra uzamanın erken durması hasebiyle kısa kalır. Puberte prekoksta rehabilitasyondaki amaçlar çocuğun boy uzamasının erken durmasını engellemek ve psikososyal destek olmaktır. Gerçek puberte prekoksta rehabilitasyonda hormonal ilaçlarla (GnRH analoğu) beyindeki patolojiye bağlı fazla hormon salınımı durdurulur. Yalancı puberte prekoksta ise sebebe yönelik rehabilitasyon yapılır, mesela bir tümör neden olmuşsa bunun operasyonla alınması gerekir.

HETEROSEKSÜEL PUBERTE
Puberte vaktinde kız çocuğunda aşırı tüylenme gibi erkeksi özelliklerin geşilmesidir.Polikistik over belirtisi heteroseksüel pubertenin en sık sebebidir. Konjenital adrenal hiperplazi heteroseksüel puberte "prekorksun" en sık sebebidir.
Heteroseksüel pubete nedenleri:
- Polikistik over belirtisi (PCOS)
- Konjenital adrenal hiperplazi (non-klasik, geç başlangıçlı form)
- Reifenstein belirtisi
- 5-alfa-redüktaz enzim eksikliği
- Androjen salgılayan tümörler (Sertoli-leydig hücreli tümör)
- Cushing belirtisi