NORMAL ADET DÜZENİ

Adet kanaması; rahim iç zarının (endometrium) hormonal farklıklar neticeninde dökülmesidir. Bu dökülme gebelik olmamışsa gerçekleşmekte ve takriben 28 günde bir kanama şeklinde olmaktadır.

Adet kanamaları kız çocuğunun ergenliğe erişmesi ile başlamaktadır. Bu ilk adete "menarş" denmektedir. 

Adetler yumurtlama işlevine paralel bir şekilde, üreme çağı süresince gebelik ve emzirme dönemleri dışında her ay düzenli olarak olmakta ve menopozla beraber bitmektedir.


Asla unutulmaması şart olan ; "adet kanamasının ilk günü adet periyodunun da ilk günü" dür. Buna "son adet tarihi" de denilmektedir.

Normal bir adet periyodu veya adet döngüsü (bir siklüs) ; bir adetin başlangıcından bir sonraki adet kanamasının başladığı ilk güne kadar olan müddeti içerir ve vasati teorik olarak 28 gündür. Ancak bu müddet kişiden kişiye farklılık gösterip 21 ile 35 gün arası normal olarak kabul edilir.

Adet Periyodunun Dönemleri
Normal bir adet periyodu, yumurtalık oluşumundaki farklığa bağlı olarak; "foliküler faz" ve "luteal faz" olmak üzere iki döneme ayrılabilir. Bu iki dönem yumurtlama (ovulasyon) ile birbirinden ayrılır. Bu yüzden bir adet periyodu sırasıyla;

Foliküler faz
Ovulasyon (Yumurtlama)
Luteal faz
dönemlerini içerir.

Foliküler faz adet kanamasının ilk günü ile başlar. Bu dönem boyunca salgılanan estrojen hormonu ile rahim iç zarı büyüyerek kalınlaşır. Daha sonra salgılanan estrojen hormonunun belirli bir düzeyi bulması ile yumurtlama gerçekleşir ve bu dönem biter.

Foliküler faz denmesinin nedeni bu dönemde yumurta hücresinin başka bir deyişle folikül’ün gelişmesidir. Foliküler fazın ne kadar süreceği kadından kadına değişmekle birlikte yaklaşık olarak 28 günlük bir periyotta 14 gün sürmektedir.

Foliküler fazın başlangıcında adet kanaması devam etmektedir. Adet kanaması ile geçen aydan kalan rahim iç zarı atılırken aynı anda yeni rahim içi zarı yapılanmaktadır.

Adet kanaması bir kadında ortalama olarak 3-7 gün sürmektedir. Adet kanı, kanam çok şiddetli olmadıkça pıhtılaşmaz. Pıhtılaşmanın görülmesi kanamanın çok olduğunun ifadesidir.

Foliküler fazın nihayetinde kandaki estrojen hormonu belirli bir düzeyin üzerine erişir. Bu mertebede beyindeki hipofiz bezinden salgılanan LH hormonu (Luteinizan Hormon) ani bir çıkış yaparak gelişmiş olan yumurtanın çatlayıp atılmasına kapı aralar (ovulasyon olayı). Atılan yumurta tüpler tarafından tutularak rahim içine gönderilir.

Aşağıdaki resimde yumurtalıkta bir yumurtanın gelişimi, yumurtlama ve yumurtlama sonrası dönemlerde rahim içi dokusunun (endometrium) değişen hormonal ikazlara verdiği yanıtı görmektesiniz.

Gebelik olmazsa yumurtlama sonrasında luteal faz başlar ve bu dönem adet kanamasına kadar sürer. Bu dönemde estrojen hormonu ile beraber, çatlayan yumurtanın geride bıraktığı madde olan ve "corpus luteum" tecrübe et sarı cisimcikten "progesteron" hormonu salgılanmaktadır. Bu hormonun ana görevi atılmış olan yumurta şayet döllenmişse rahim içersine tutunmasını sağlamaktır.

Foliküler faz kadından kadına adet döneminin uzunluğuna bağlı olarak değişmekle beraber luteal faz ekseriyetle sabit olup takriben 14 gündür. Bu yüzden kadınların yumurtlama tarihi adet periyodunun müddetinden 14 gün çıkartılarak kabaca hesaplanabilir.

Eğer döllenme gerçekleşmezse yani gebelik oluşmazsa corpus luteumun işlevinin bitmesiyle, progesteron hormonunun 14 gün sonunda salgılanması durur ve gelişmiş olan rahim iç zarı bir kanama ile dışarı atılır, yani adet kanaması başlar.