YAPAY SANCI

Normal doğum eyleminde toplum arasında bilinen isimiyle yapay sancıda, tıbbi terimle indüksiyonda, Türkiye de dahil olmak üzere tüm dünya çapında en yaygın olarak kullanılan yol oksitosin ile suni sancı yöntemidir.  

Oksitosin normal olarak kadınınvücudunda beyinde salgılanan tabii bir hormondur. Oksitosin rahmin adalemesine yardım eden bir hormondur.
 Suni sancı verilemeyen doğumlarda da anne adayının rahim adalemelerini ve doğumunun başlamasını ve sürmesini sağlayan hormon beyindeki hipofiz bölgesinden salgılanan oksitosin hormonudur.

Oksitosin nasıl uygulanır?

Oksitosinin en yaygın olarak kullanılan hali serum içerisine konulması ve anne adayına damar yoluyla uygulanmasıdır. Bu metoda intravenöz infizyon denilir. Oksitosin uygulanırken serumun damlama hızı oldukça ehemmiyet teşkil eder. Serumun hızı serum aletlerinde yer alan aparatlar veyahut elektronik pompa aletleriyle ayarlanarak belirlenir. Dakikada ne kadar oksitosin gideceği bu şekilde hesaplanır. Çeşitli vaziyetlerde oksitosin serumu en baştan verilirken bir takım vaziyetlerde ise doğumun karar verilen bir evresinde başlayabilmektedir.

Oksitosin doğumun sonuna kadar verilmeyebilir. Buna doktor karar verecektir. Bir takım vakit bebeğin kalp atışındaki farklıklara göre veyahut anne adayının rahminin adalemelerinin fazla olup olmadığına göre durdurulabilir veyahut verilmeye devam edilebilir.

Yapay sancı ile doğumda ağrı duyar mıyım?

Ağrı eşiği, her kişide değişik olduğu için her anne adayında da dolayısıyla farklıdır. Suni sancıda da vaziyet böyledir. Bazı anne adayları suni sancı almış olmalarına karşın çok ağrı duymazken, anne adaylarından bazıları suni sancı almamasına rağmen oldukça fazla ağrı duyar.

Suni sancı ile verilen hormon aslında anne adayının vücudunda bulunan hormonla aynıdır. Suni sancıda oksitosin hormonu verilir. Annenin vücudunda da doğum sancılarını başlatmak için oksitosin salgılanır. Başka bir deyişle verilen hormon aslında aynıdır.  Ağrısız doğum (epidural anestezi) yöntemine müracaat edilmişse suni sancı verilmiş olsa da, olmasa da anne doğum ağrılarını duymayacaktır.

Diğer suni sancı yöntemleri:

Oksitosin haricinde rahim adalemelerini sağlamak için rahim ağzının yumuşamasına, incelmesina ve açılmasına yardım etmek için seyrek olarak uygulanan başka metotlar de mevcuttur. Bu metotlar:

Amniyotomi:
Amniyotomi, bebeğin içinde yüzdüğü su kesesinin açılması demektir. Doğumun daha hızlı başlaması için yapay sancıdan sonra en yaygın olarak kullanılan 2. Metottur.

Bu keseyi açmanın avantajları:

• Amniyotik kese açıldığızaman, önceden sıvı içerisinde yüzen bebeğin başı, doğum kanalının girişine iner. Bundan dolayı da doğum hızlanır.

• Rastgele bir kimyevi maddeye veyahut ilaç gereksinim duyulmaz.

• IV’ye bağlanılması gerekmez. Bu sebeple gebe istediği gibi hareket edebilir.

• Amniyotik kesenin açılması, sancıların başlamasını her vakit sağlayamayabilir.

• Amniyotik kesenin açılmasıyla rahmin içindeki hijyen ortamı bozulur. Enfeksiyonlara açık hale  gelinir.

• Enfeksiyon rizikosu nedeniyle uzmanların diğer doğal olmayan doğum yöntemlerine başlamasına sebep olunabilir.

• Çeşitli seyrek durumlarda bebeğin kordonu sıkışabilir ve acil sezaryene gidilmesine kapı aralayabilir.

• Balon kateter

• Ekstraamniyotik salin infüzyonu

• Laminarya

• Sentetik ozmatik dilatörler

• Mifepristone (RU-486)

• Relaksin

• Nitrik oksit

• Meme başı ikazı

Bunlar:

• Fetal iyilik hali: NST, ultrasonografi, doppler, biyofizik profil gibi bebeğin iyilik durumunu ve kalp atışlarının öğrenilmesini sağlayan yöntemlere müracaat ederek bebeğin durumunun suni sancı almaya uygun olup olmadığı araştırılır.

• Anne adayının daha evvelce rahim operasyonları gibi öyküleri suni sancı alması için mani oluşturabilir. Daha önce sezaryen olan annelere suni sancı uygulanmaz

• Rahim ağzının yani serviksin durumu suni sancı verilmesi için uygun değilse, suni sancı verilmez. Öncelikle rahim ağzını uygun şartlara getirmek gerekir. Bunun için de değişik metotlar tecrübe edir.

• Gebelik haftası doğum için daha daha erken ise, bebeğin akciğer gelişimi gibi hayati uzuvlarının gelişimi daha bitirmediyse yapay sancı verilmez.

Bu keseyi açmanın dezavantajları:

Membran stripping, Amniyotik kesenin rahimden ayrılmasıRahim ağzından zarların parmakla sıyrılmasıdır. Kullanılan bir yöntemdir.

Prostaglandin E1 (misoprostol) ve E2 (dinoproston)

İlaçla kullanılan yöntemler içerisinde son zamanlarda oksitosinin hemen peşinden en yaygın olarak uygulanan yöntemlerdir. Oral yolla ya da vajina içerisine koyulma yöntemleriyle uygulanır. Tablet, jel ya da ovül formları da bulunur.

Günümüzde ayrılınmış, uygulanmayan yöntemler:

Suni sancıdan önce dikkat edilmesi gerekenler!

Suni sancı her doğum eylemi için uygulanan standart bir yöntem değildir. İhtiyaç duyulan görüldüğü durumlarda uygulanır.

Anne adayının ve bebeğin farklı etkenler itibariyle doğum indüksiyonuna başka bir deyişle suni sancıya uygunluğu ve ne kadar gerekliği olduğu ile ilgili değerlendirilmesi gerekir.