SEZERYAN SONRASI DOĞAL DOĞUM

Sezaryen olan bir kadının daha sonraki gebeliğinde normal doğum yapmasına "sezaryen sonrası vajinal doğum (VBAC, vaginal birth after cesarean)" veya "sezaryen sonrası normal doğum" denir. Bu vaziyet her vakit ancak kimi şartlar sağlandığında olası olmaktadır ve ülkemizde olmasa da bazı ülkelerde sık uygulanmaktadır.Her zaman mümkün olmayan ve her zaman güvenli olmayan bir durum olduğu da gerçektir. Bu yüzden bir kere sezaryen geçiren kadınlar bundan sonraki gebeliklerinde de hemen her zaman sezaryen olacakları ile ilgili teklifler alırlar bu yüzden çoklukla "bir kere sezaryen hep sezaryen" sözü geçerli olur.

Hangi vaziyetlerde sezaryen sonrası normal doğum uygun değildir?
- Önceden sezaryen olmanızı gerektiren vaziyet hala devam ediyorsa zorunlu olarak yeniden sezaryen olmanız gerekecektir. Sözgelişi annenin rastgele bir hastalığı hasebiyle sezaryen gerekmişse ve bu hastalık hali hazırda devam ediyorsa..
- Önceden geçirilen sezaryende rahim dikine (vertikal) kesilmişse daha sonra normal doğum yapılamaz zira bu durumda rahmin normal doğumda yırtılma (rüptür) rizikosu çok yüksektir. Fakat sezaryenlerde rahim duvarına dikine kesi seyrek yapılır çoğunlukla yan (transvers) kesi yapılır. Bu kesiden maksat cildinize yapılan kesi değil rahim duvarına yapılan kesidir. Cilt yan kesilse dahi rahim duvarındaki kesi dik olabilir. Bunu sezaryeni yapan doktor bilebilir yalnızca.
- Önceden sezaryen gerektiren durum anne doğum çatısının uygunsuzluğu ise bu durum değişmeyeceği için yine normal doğum olamayacaktır.
- Çoğul gebelik olanlar
- Yüksek tansiyon ve şeker hastalığı olanlar
- Önceden sezaryen dışında rahimle alakalı operasyonlar (myom operasyonu gibi) geçirenler
- Acil sezaryen operasyonu yapılamıyacak yerlerde sezaryen sonrası normal doğum tecrübe etmemelidir.

Sezaryen sonrası normal doğum kimler için daha uygundur:
- Önceden yalnızca bir kere sezaryen geçirmiş olanlar
- Pelvis yapısı (doğum kanalı) normal doğuma uygun olanlar
- Önceden sezaryen dışında rahim konusunda operasyon (myomektomi gibi) geçirmemiş olanlar
- Normal doğuma mani teşkil edecek rastgele bir hastalığı olmayanlar
- Bebeğin kilosunun normal hudutlardan fazla olmaması ve başı doğum kanalına doğru (verteks) pozisyonunda olması

Sezaryen ile doğumun ve normal yolla doğumun bir takım değişik avantajları ve rizikoları olduğu gibi sezaryen sonrası normal doğumun da bir takım avantajları ve rizikoları vardır. Mesela sezaryen sonrası normal doğum ile anne bir kere daha sezaryen olmaktan kurtulmuş olacak ve doğum sonrası ağrı, enfeksiyon, kanama gibi komplikasyonlar daha az olacaktır.

Ama sezaryen sonrası normal doğumun getirdiği en büyük riziko rahmin yurtılması (uterin rüptür) rizikosudur ve bu vaziyet bazen yırtık alanın onarılması ile tamir olabilirken bazen rahmin tamamiyle alınmasını gerektirecek kadar ciddi olabilmektedir hem de fazla miktarda kanama ile anne hayatını tehlikeye sokabilmektedir. Yapılan çalışmalarda sezaryen sonrası vajinal doğum tecrübelerinin %60-80 oranında başarıyla sonuçlandığı gösterilse de ehemmiyetli riskleri nedeniyle ülkemizde sıcak bakılmayan ve pek tecrübe etmeyen bir uygulamadır. Bazen sezaryenin üzerinden 5 veya 10 sene geçerse artık normal doğumun risksiz olabileceği konusunda yanlış duyumlar olabilmektedir hastalar çevreninde, bunun aslı yoktur ve sezaryenin üzerinden çok yıllar geçse bile birşey değişmemektedir.

Bazen sezaryen geçirmiş bir anne adayı sancı çekmiş ve rahim ağzı fazlasıyla açılmış, normal doğuma çok az kalmış şekilde geldiğinde zorunlu olarak normal yoldan doğurtulabilmektedir.