Sonohisterografi (SHG) veya salin infizyon sonografi (SİS) diye adlandırılan işlem vajinadan ve rahim ağzından geçerek rahim içerisine uzatılan ince bir katater (2-3 mm kalınlığında bir plastik boru) yardımıyla rahim içerisine serum verilerek ultrason yapılmasıdır.
Rahim içerisine steril serum (steril salin solüsyon) verilmesi hasebiyle işlem
sulu ultrason diye de adlandırılır. SİS işlemi rehabilitasyon edici bir işlem değildir, yalnızca teşhise yardımcı bir görüntüleme metodudur.
SİS (sulu ultrason) işlemi hangi vaziyetlerde yapılır?
- Kısırlık vaziyetinde bazen rahim içerisini (endometrial kavite) ilgilendiren patolojilerin araştırılması için
- Myom, polip gibi rahim içerisinde yer kaplayan lezyonlardan şüphelenildiğinde
- Anormal uterin kanama (aşırı adet kanaması) gibi vaziyetlerde tanıya yardımcı olmak için
- Tekrarlayan gebelik kaybı
- Rahim içi yapışıklık (asherman sendormu)
- Uterus (rahim) şeklinde anormallik kuşkusu
SİS (SHG, sulu ultrason) işlemi nasıl ve ne vakit yapılır?
- İşlem için çoğunlukla adet kanaması bittikten hemen sonraki günler seçenek edilir. Zira bu aralar rahim iç tabakası olan endometrium incedir. Menopozdaki hastalarda rastgele bir gün yapılabilir. Gebelerde hiçbir zaman uygulanamaz.
- İşlem öncesi hastanın idrarını yaparak mesanesini boşaltmak dışında bir hazırlık yapması gerekmez.
- İşlemin yapılış şekli transvajinal ultrason ile çok benzerdir. (Transvajinal ultrason veya vajinal ultrason halk arasında alttan ultrason veya vajinadan yapılan ultrason şeklinde adlandırılır) Yalnız transvajinal ultrason yapılırken spekulum (kontrol aleti) takılmaz hastaya, SİS yapılırken önce spekulum takılarak rahim ağzı görülür ve katater (kanül) yerleştirilir, daha sonra spekulum çıkarılır ve vajinal ultrason probu vajimnaya yerleştirilerek işlem yapılır. Bu esnada vajinadan dışarıya çıkan kataterin ucundan rahim içerisine doğru sıvı verilir enjektör yardımıyla. Transvajinal ultrason daha iyi görüntü sağlar ancak karından (abdominal) ultrason da yapılabilir SİS esnasında.
- İşlem ağrısızdır, vajinal ultrasonda olduğu kadar hafif bir rahatsızlık duyabilir hasta. Lokal veya genel anestezi gerektirmez.
- Vasati 5-10 dakika arasında süren kısa bir işlemdir.
- Hasta işlemden hemen sonra günlük yaşantısına ve işine devam edebilir.
- İşlem esnasında rahim içerisine çok az miktarda serum sıvısı verilir. Bunda emel sıvı ile rahim içerisinin dolması ve genişlemesi sayesinde rahim içerisindeki patolojilerin çok daha net görülebilmesidir. Normal ultrason incelemeleri ile rahim iç boşluğundaki (endometrial kavite) patolojiler çok net izlenemez zira rahim içerisindeki boşluk gebelik veya kanama olmadığı zamanlarda kapalıdır. Ancak SİS sırasında verilen sıvı ile rahim iç boşluğu genişleyerek burada yer kaplayan myom, polip gibi patolojilerin net izlenebilmesine imkan sağlar.
- SİS işlemi yumurtalıkla alakalı patolojiler veya rahimin dış yüzeyinden gelişem myom gibi paatolojiler ile ilgili bir avantaj sağlamaz, ancak bu patolojiler de normal ultrasonda görülebildiği gibi SİS sırasında da görülebilir.
SİS yapıldıktan sonra:
- İşlem sonrasında hasta çok hafif kasık ağrısı ve kramp hissedebilir.
- Bazen işlem sonrasında antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar reçete edilir.
- Hafif lekelenme şeklinde pembe kanama veya akıntı olabilir.
SİS işleminden sonra kuşkulu veya net bir myomi polip gibi patoloji tespit ettiğinde teşhisi kesinleştirmek için HSG (rahim filmi)
veya histeroskopi
gibi metotlara müracaat edilebilir. Histeroskopi ile bu arada rahim içerisindeki bir takım patolojilerin alınarak rehabilitasyon edilebilmesi de olasıdır.