HAMİLELİKTE (GEBELİK) BESLENME

Gebelik döneminde olan kadınların bu süreçte hem enerji ihtiyacı olmakta, hem de vitamin ve mineral ihtiyacı daha fazla artmaktadır. Bebeğin kilo alması tamamiyle annenin sıhhatli beslenmesi ile alakalıdır. Gebeliğin son üç aydaki döneminde anne adayının kilosu ve beslenme şekli bebeğin doğumda olacak ağırlığını belirler.

Anne adayının bu süreçte yetersiz beslenmesi halinde, gebeliğin kötü sonuçlanması dahi mevzu bahis olabilir. Gebelik döneminde, hem de başlamak kaydıyla kesinlikle alınması ihtiyaç duyulan olan vitamin folik asittir. Folik asit gebelik döneminde yararları araştırmalarla belirlenmiş olan tek vitamindir. Bu vitaminden en iyi şekilde yararlanmak için, kesinlikle gebe kalma tasarısı yapıldığında vitaminin alınması gerekir ve gebeliğin ilk üç ayında kesinlikle kadınlar tarafından alınmaya devam edilmelidir. Bu vitamin gebelikte nöral tüp defekti isimi verilen anomalinin önlenebilmesi açısından gereklidir.

Anne karnında olan bebeğin tek besin kaynağı annesidir. Gebelikte beslenme bebeğin gelişimi ve anne adayının gereksinimlerini karşılayabilecek tek şeydir. Gebelik başlangıcında uygun bir kiloyla gebe kalmış olan kadın, düzgün ve doğru beslendiğinde gebelik müddetince takriben olarak 9-12 kilogram alır. Gebelik müddetince bebeğin beslenmesi için, kadınlar daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Ancak bu demek değildir ki, gebe kadın iki kişilik yemek yiyecektir. Gebe kadının normalde aldığı günlük kalori ihtiyacına yalnızca 350 Kcal ilave etmesi yeterlidir. Sıhhatli bir gebeliğin geçmesi ve nihayetinde sıhhatli olan bir bebeğin doğması için anne adayının balanslı beslenmesi gerekir.

Gebelik dönemde kadınların perhiz yapması veyahut bir perhiz programı uygulaması önerilmez. Doğru olan gebe kalmayı düşünen kadınların evvelce uygulayacakları perhizle ve egzersiz programıyla normal kilolarına erişmesidir. Fazla miktarda kiloyla gebeliğin başlaması, anne adayının ve bebeğin çeşitli sıhhat meseleleriyle karşılaşmasına kapı aralayabilir. Anne adayı istenmeyen kilolarla hamile kalırsa, bu vaziyette kimi beslenme kaidelerine uyması halinde beslenme şekli sağlığına zarar veren olmaz.

Hamilelik döneminde beslenme kaideleri nedir?

Gebe bir kadının günlük besin ihtiyaçları

Gebe kadınlar günde 80 g protein, 1,5 g kalsiyum, 30-60 g demir, A, B1, B2 ve C vitamini ihtiyacı duyar. Bunları beslenme listesinde olan yiyeceklerden düzenli olarak almalıdır.

Bunları karşılayacak örnek menü

Gebelik sürecinde kadınlar fazla besin almayı değil, balanslı olarak beslenmeyi seçenek etmelidir. Ana öğünler arasına ara öğünler koyarak, günlük enerji ihtiyacı düzenli olarak karşılanmalıdır. Normal bir kiloda hamileliği başlamış olan bir kadın, bu müddet süresince 9-12 kg almalıdır. Aynı zamanda en ehemmiyetli konulardan birisi D vitamininin besinlerden alınmadığından, gebe kadınların güneşlenmeyi savsaklamamasıdır.

Beslenme düzeni yeterli olan ve düzenli beslenen hamile kadınların ek olarak kalsiyum, vitamin, mineral ihtiyacı olmaz. Ancak demir eksikliği sebebiyle kansızlık olduğu belirlenen anne adayları demir ilaçları alarak eksiği giderebilir.

Gebelik döneminde anne adayının günlük enerji ihtiyacı normal vakitten 350 Kcal daha fazla olduğundan, ana öğünlerin arasına konacak ara öğünlerle bu karşılanabilir. Aynı zamanda anne adayının sigara ve içki gibi zarar veren alışkanlıkları bu dönemde bırakması uygun olur. Anne adayının aldığı kilolar daimi olarak izlemelidir. Gerekirse beslenme listesinde farklıklar yapılabilir. Bu sayede gebelik sürecinde sıhhatli beslenme sağlanacağı gibi, obezite gelişiminin önüne geçilir. Bu şekilde anne adayına perhiz esnasında vasati olarak 60 g protein alması sağlanmalıdır. Perhiz menüsüne gebelik için 350 Kcal ilave etmelidir.

Gebeliğin ilk aylarında görülen aşerme vaktinde beslenme nasıl olmalıdır?

İlk aylarda anne adayında oluşan bulantı, iştahsızlık, kusma ve uyku düzeninin bozulması beslenme düzenini zorlaştırır. Bu çoğul gebelik yaşayan anne adaylarında daha bariz şekilde olur. Anne adaylarında kokulara karşı hassaslık gelişir. Bu süreçte yemeklerin az ve sık aralıklarla yenmesi uygun olur. Yağlı ve sulu besinler yerine ızgara, haşlama ve fırında pişirilen yemekler tüketilmelidir. Salata çeşitleri, meyveler kolayca yenilebilir. Sabahları bulantılar daha fazla olacağından, yataktan kalkmadan galeta, kraker, meyve suyu tüketilebilir. Bu şekilde yatakta 15 dakika kadar dinlenip kalkabilirsiniz. Ayrı olarak kusmalara karşı doktorun önereceği ilaçları kullanabilirsiniz. Aşırı kusma meselesi yaşandığında, vücutta su ve mineral kaybı yaşanacağından damardan serum verilmesi gerekebilir.

Hamilelik döneminde anne adayları bol miktarda sıvı almaya önem vermelidir. Unlu ve şekerli gıdalar yerine, taze sebze ve meyveler seçenek edilmelidir. Ayrı olarak bu dönemde lif oranı yüksek olan yiyeceklerin yenmesi halinde kabızlığın önüne geçilebilir.

Gebelikte çikolata tüketimi nasıl olmalıdır?

Çikolata muhtevanındaki kafein, teobromin gibi maddeler insan vücuduna değişik etkiler yapar. Yapılan araştırmalarda gebelikte çikolata tüketilmesinin faydalı tesirleri olduğu ortaya konmuştur. Bu araştırmalar gebelik döneminde çikolata tüketen kadınlarda preeklampsi başka bir deyişle gebelik zehirlenmesi ismindeki vaziyetin daha az yaşandığını belirlemiştir. Bebeklerin kordon kanındaki teobromin düzeyinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu maddenin yüksek olması, bu dönemde gebelik zehirlenmesinin daha az olmasına yol açar. Çikolatanın içinde metilksantin türevi olarak olan teobromin, daha çok bitter çikolatada daha yoğun bulunur.

Ancak çikolatanın muhtevanında kafein olması yüzünden, aşırı tüketilmesi vaziyetinde gebelik döneminde düşük ve erken doğum gibi negatif etkiler yapabilir. Bu negatif etkiler yeniden araştırmalar dâhilinde belirlenmiştir. Ancak çikolata normal miktarlarda tüketildiğinde bu negatif tesir ortadan kalkmaktadır. Çikolata tüketen anne adayları içinde kafein bulunan kahve, kola gibi içecekleri de balanslı tüketmesi gerekir. Bunların muhtevanında de kafein bulunduğundan, vücuda alınan kafein miktarı fazla gelebilir.

Çikolata tüketimi insan vücudunda serotonini başka bir deyişle ruh halini tertip eden mutluluk hormonu salgılanmasına yol açtığından, anne adaylarında duygu vaziyetini düzeltici ve pozitif etkiler yapıcı bir yiyecektir.

Gebelik sürecinde anne adaylarının kabul edilebilir miktarlarda çikolata tüketiminin bir zararı yoktur. Lakin doktor kontrolünde olan bir diyet programı hazırlanmış olan gebelerde, çikolata tüketimi buna uygun şekilde yapılmalıdır. Çikolata hamilelerde haftada 2-3 defa az miktarlarda tüketilmelidir. Çikolata seçiminizde bitter olanı tercih edilmelidir. Çikolatada yüksek kalori olduğundan, fazla tüketilmesi vaziyetinde fazla kilo yapacağı bilinmelidir.