Kalsiyum (Calcium, Ca) alımının yeterli düzeyde olması kadınlar için yalnızca gebelik döneminde değil hayatın her döneminde ehemmiyetlidir. Gebelik döneminde kalsiyum annede kemik erimesi gelişmemesi için ve bebekte kemik, diş gelişiminin sıhhatli olabilmesi için gereklidir.
Bunun dışında da kalsiyumun vücutta çeşitli görevleri vardır. Gebelik döneminde yeterli kalsiyum alınmazsa bebeğin gelişimi için şart olan kalsiyum annenin kemiklerinden karşılanır, bu da annede kalsiyum eksikliğine ve ileriki senelerde kemik erimesi (osteoporoz) oluşmasına taban hazırlar.
Gebelikte kalsiyum ihtiyacı ne kadardır?
Gebelik döneminde bir kadının günde 1000 miligram (1 gram) kalsiyum alması gerekir. Şayet kadın 18 yaş altında ise günlük kalsiyum ihtiyacı 1300 mg'dır.
Gebelikte kalsiyum ilacı desteği kullanmak gerekir mi?
Gebeler için günlük belirlenen 1000 mg kalsiyum ihtiyacı yiyecek ve içeceklerle yeterli miktarda alabilen gebelerin ayrı olarak kalsiyum ilaç desteği kullanması gerekmez. Ancak besinlerle yeterli miktarda kalsiyum alamayan gebelere ek kalsiyum ilaç desteği gerekir.
Gebelikte kullanılan multivitamin hapları da kalsiyum içerirler ancak bunlarda çoğunlukla 125 mg civarında az miktarda kalsiyum bulunur. Anne adayı besinlerle yeterince kalsiyum alamıyorsa buradan gelecek 125 mg kalsiyum yeterli olmaz. Bu yüzden süt, yoğurt gibi kalsiyumdan zengin besinler alamayan anne adaylarına vitamin hapı dışında ayrı olarak kalsiyum hapları (çoğunlukla suda eriyen haplardır) verilir.
Kalsiyum içeren besinler:
Süt, yoğurt, peynir kalsiyumdan en zengin besinlerdir. Bunun dışında kuru kayısı, ceviz, fındık, badem, alabalık, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagiller kalsiyum açısından zengindir. Aşağıda bir takım yiyecek ve içeceklerdeki takriben kalsiyum miktarı verilmiştir:
- 100 ml süt: 125 mg kalsiyum içerir
- 1 su bardağı inek sütü: 250 mg kalsiyum içerir
- 1 su bardağı yoğurt: 250 mg
- 1 dilim (30 gram) beyaz peynir vasati 100 mg (peynirin çeşidine göre değişir)
- 1 avuç fındık veya badem : 50 mg
- 1 avuç kuru üzüm: 30 mg
Laktoz intoleransı olanlar için:
Laktaz enzim eksikliği (laktoz intoleransı) olan insanlarda normal laktoz içeren sütler gaz, şişkinlik gibi rahatsızlıklar oluşturduğu için bunları tüketemezler. Bu vaziyette yoğurt, ayran, cacık, peynir bol kalsiyum muhtevanından dolayı en uygun besinlerdir. Ayrıca laktozsuz sütler tüketilebilir. Bunun dışında kalsiyum muhtevası daha az olsa da fındık, badem, portakal, mandalina, kuru üzüm, yeşil sebzeler de kalsiyum desteği sağlayabilir, ancak bu yiyeceklerdeki kalsiyum miktarı süt ürünleri kadar fazla değildir bu yüzden tek başlarına yeterli olamazlar.
Netice olarak; yukarıdaki listede görüldüğü gibi süt ve yoğurt kalsiyumdan en zengin ve tüketimi en kolay besinlerdir. Günde 3 su bardağı süt veya 3 su bardağı kadar yoğurt (veya yarı yarıya olabilir) tüketebilen bir gebe bayan ortalama 750 mg kalsiyum bunlardan alacaktır, kalan 250 mg kalsiyumu da gün içerisinde tükettiği sebzelerden, meyvelerden, diğer besinlerden alabileceği için ek kalsiyum ilaç desteği almasına gerek kalmaz.
Ancak yeterli miktarda süt ve yoğurt tüketemeyen bir anne adayı diğer besinlerle günlük 1000 mg kalsiyum ihtiyacını bitiremez. Sebzeler, meyveler, kuru meyveler, fındık, badem gibi besinler az miktarda kalsiyum içerdiklerinden bu besinlerle 1000 mg kalsiyum alımını bitirmek için çok fazla tüketmek gerekecektir, bu da ve ayrıca çok fazla kalori yükü ile aşırı kilo alımına kapı aralayacaktır. Bu nedenle süt ve yoğurdu yeterince tüketemeyen anne adayları ek kalsiyum tablerleri ile desteklenmelidir. Gebelikte kalsiyum, magnezyum, vitamin, folik asit, demir hapı veya rastgele bir ilacı hiçbir zaman doktorunuza müracaat etmeden kullanmamalısınız.