Renkli Doppler ultrason yada dubleks ultrason klasik ultrason ile Doppler sisteminin beraber bulunduğu ultrason aletleridir. Renkli Doppler ultrason kan akımının istikameti ve hızı, damarların yapısı ile ilgili bilgi verir.
Sistem beraberinde klasik siyah beyaz ultrasonuda içerdiği için, bir ultrasonun yapabildiği bütün incelemeler dahil, damarla hakkında fizyolojik ve anatomik bilgi edinilebilir. Bu sayede damarların çapı, diğer dokularla olan ilişkisi, damar duvarının yapısı ve akan kanın akımı ve hızı hakkında nesnel bilgi edinilebilir.
Klasik yada tıptaki isimi ile B-mode ultrason tıpkı bir radar aleti gibi dokulara ses dalgaları gönderir ve ses dalgaları dokuların yoğunluğuna göre geri yansır. Yansıyan bu ses dalgaları aletin bilgisayarı tarafından iki boyutlu siyah ve beyaz hareketli görüntülere çevrilir.
Doppler ultrason ise hareket eden cisimlerden yansıyan ses dalgalarınından ele geçirilen bilgiye göre görüntü ele geçirilir. Hareket eden cisimler kan hücreleri olduğu için, akan kan hücrelerinin hızı ve istikameti bilgisayar tarafından yeniden iki boyutlu, ancak kanın akış yönünen göre renklendirilmiş canlı görüntülere dönüştürülür.
Damarlar için renkli Doppler ultrason ultrason yapılıyor iken doktor bu her iki özelliğide kullanır. B mode ultrason damarların yapısı, Doppler ultrason ise damardan akan kanın istikameti, hızı ve akımı ile ilgili bilgi verdiği için, dolaşım sisteminin incelenen bölgesi ile ilgili teferruatlı bilgi edinilmiş olur.
Renkli Doppler ultrasonun kullanım alanları:
- Karotis (Şahdamar) hastalıkları
- Bacak damarlarının hastalıkları
- Kol damarlarının hastalıkları
- Derin ven trombozu,
- Varis ve venöz yetmezlik
- Anevrizmalar
Ultrason ülkemizde damar operatörlerinin bazıları ve radyologlar ve damar laboratuvarı teknisyenleri tarafından yapılmaktadır.
Genelde ultrason incelemesi vasati 30 dakika sürer ve özel bir ilaç gerektirmez.
Hazırlık
Karında ultrason kontrolü yapılmadıkça özel bir hazırlık gerekmez. Şayet karındaki damarlar için ultrason tasarılanıyor ise ultrasonik ses dalgalarının barsak gazlarını geçemediği için bir gece evvelce aç kalınması gerekir.
Nasıl yapılır?
İncelemeden önce size kısa bir bilgi verilip, kontrol masasına uzanmanız istenir. Daha sonra inceleme yapılacak alan bir jel sürülür. Bu jel suda çözünen ve elbiselerinize bulaştığında kolayca yıkanarak temizlenebilirn, allerjik olmayan bir maddedir. Jel ultrason probu ile cildinizin arasına hava girmesini engelleyerek daha iyi görüntü alınmasını sağlar. Daha sonra ultrason probu inceleme yapılan vücut bölgesi üzerinde ileri geri gezdirilirken, alınan görüntü değerlendirilir.Aynı zamanda ara ara probe bastırılır ve bazen bacak elle biraz sıkılır. Bu damarlardaki akışı test etmek için kullanılan bir yoldur, bariz bir rahatsızlık oluşturmaz. İşlem esnasında bazen akan kanın sesini aletten şiddetli sesler şeklinde duyabilirsiniz. Varis yada venöz yetmezlik için muayene çoğu zaman ayakta yapılır. İşlem sırasında doktor ele geçirilen görüntüleri inceleyip, açıklayarak bir neticeye erişir ve işlem bittiğinde size bir rapor verir.
Ultrason kontrolü esnasında ve sonrasında neler olabilir?
Ultrason kontrolü ağrısız hızlı ve kolaydır. İşlem sonrası yapmanız gerekenlerle alakalı özel bir tavsiye yoktur. İşlem ağrısız olduğu için günlük aktivitelerinize hemen geri dönebilirsiniz.
Yan etkiler?
Ultrason kontrolünün yan tesirleri yok denecek kadar azdır
Ultrasonun yetersizlikleri nelerdir?
- Derinde olan damarların değerlendirilmesi güçtür,
- Küçük olan damarların görüntülenmesi büyüklerine göre daha zordur.
- Damarda olan kireçlenmeler görünütüyü ve neticeleri etkileyebilir
- Ultrason yorum gerektirdiği için, yapan kişinin tecrübenine ve bilgisine göre sonuçla değişir.