SANCILI ADET OLMA

SANCILI ADET GÖRME 

Adet kanaması esnasında ağrı hissedilmesine"dismenore" denmektedir.

Adet sancısı alt karın bölgesine lokalize olup, bele, sırta ve bacaklara da dağılabilir.

Ağrı ekseriyetle adet başlamadan bir gün önce başlar.  Adetin bilhassa ilk günü çok şiddetlidir ve en çok 2-3 gün sürer.

Adet Sancısı (Dismenore) Türleri
Adet sancısına kapı aralayabilecek altta yatan rastgele bir hastalık tespit etmez ise bu vaziyete "primer dismenore" denmektedir.  Ekseriyetle ilk adet kanamalarından itibaren olan dismenore türüdür.

"Sekonder dismenore" terimi ise adet sancısına kapı aralayan altta yatan başka bir hastalık varlığında kullanılır ve sonradan kazanılmış bir problemdir.

Primer dismenore toplumdaki kadınların takriben olarak % 50'sinietkilemektedir.  Ekseriyetle adolesan dönemiyle beraber başlar ve ilerleyen yaşla birlikte veya gebeliklerden sonra şiddetini azaltır.

Sekonder dismenore ise daha nadir görülür ve başlangıçta yokken ilerleyen yaşla herhangi bir dönemde başlayabilir.

Adet Sancısı Neden Olur?
Adet döneminde oluşan sancının nedeni adet kanının dışarı atılması için oluşan rahimdeki adalemeler ve rahimdeki dolaşımın azalmasıdır. Bu dönemde rahim içinden salgılanan "prostaglandin" isimi verilen maddeler sinir uçlarını uyararak ağrı hissedilmesine neden olmaktadır. Prostaglandinler vucüdumuzdaki pek çok dokuda bulunan ağrı maddeleridir.

Kimi kişilerde adet sancıları ile birlikte bulantı kusmalar da tabloya ilave edebilir. Bulantı ve kusmalar da postaglandinlerin tesirleri ile oluşmaktadır ve dismenorenin şiddetli olduğunu göstermektedir.

Genel olarak yumurtlamanın olduğu adet sikluslarında sancılı adet görülür.  Başka bir deyişle adet döneminde bir miktar bile olsa sancı olması oldukça normaldir ve kadının o adette yumurtladığının göstergesidir. Ancak bu ağrı bazen kadının hayat kalitesini dahi etkileyebilir.

Bir takım vaziyetlerde rahimdeki kanın dışarı atılırken geçtiği servikal kanal normalden daha dar olabilir veya rahim ters pozisyonda (retrovert) olup kan kolayca boşalamaz. Bu vaziyetlerde rahmin adaleyerek kanı dışarıya atmaya çalışması ağrıya kapı aralamaktadır.

Sekonder dismenore ise suçsuz bir hastalık değildir. Ekseriyetle üreme uzuvlarını içine alan bir hastalığın göstergesidir.  Bilhassa"endometriozis" denilen hastalıkta bariz olarak adet sancısı vardır ve bu ileri yaşlarda ortaya çıkmıştır.

Sekonder (ikincil) dismenorenin diğer nedenleri olarak; adenomiyozis, myomlar, uterus, tüplerin iltihabi hastalığı (PID) ve spiral kullanımı sayılabilir.  Ayrı olarak rahim ağzındaki (serviks) "servisit" isimi verilen enfeksiyonlar ve geçirilmiş kürtajlara bağlı daralmalar da adet kanının dışarıya boşalmasını engelleyerek dismenore yakıntınına sebep olabilir.

Adette Sancı Nasıl Tanı Alır?
Adet sancılarının tanısı, hastanın yakıntısı ile kolayca konabilir.  Ancak yakıntının herhangi bir nedene bağlı olup olmadığı bir kontrol ve ultrason tetkiki ile incelenmelidir. Gerekirse kimi kan ve hormon testleri istenebilir.

Hem tanı hem de rehabilitasyon emeliyle özellikle ilaç tedavisine dirençli vaziyetlerde teşhis ve tedavi emelli laparoskopi operasyonu yapılabilir.

Ağrılı Adet Görme Nasıl Tedavi Edili Primer dismenore tedavisinde non-steroid anti inflamatuar (NSAİ) grubuna giren ağrı kesiciler oldukça tesirlidir.

Bu ağrı kesicilerin kullanımına adet başlamadan bir gün önce başlandığında tesirleri daha da belirginleşir.

Ağrı kesicilere karşın ağrı kesilmemişse uygun kişilerde doğum kontrol hapları kullanılabilir.  Doğum kontrol hapları ile yumurtlama (ovulasyon) baskılanarak genelde tesirli bir şekilde tedavi sağlanabilir.

Sekonder dismenorede (belli bir nedene bağlı sancılı adet görmede) ise tedavi nedene yönelik olmalıdır.

myom, endometriosis, polip, spiral kullanımı, endometrit veya servisit gibi nedenlerin varlığı aydınlatılmalıdır.

Tüm bu tedavilere rağmen ağrı yeniden de kesilmemişse veya sekonder dismenore varsa altta yatan hastalığı tespit etmek gereklidir.  Bu amaçla laparoskopi uygulanarak karın içi uzuvlar izlenebilir ve bu sırada kimi cerrahi işlemlerle yakıntılar giderilebilir.