ANORMAL RAHİM KANAMALARI

Kadın için adet kanamasının yedi güne kadar sürmesi normaldir. Şayet adet dönemi düzenli değilse, kanama müddeti normalden uzun ve fazla ise, kanama dönemleri, farklık gösterir ise, anormal rahim kanaması oluşabilir. Bu bölüm, anormal kanama nedenlerini, nasıl tanı konacağını, nasıl rehabilitasyon edileceğini izah edecektir.

Adet dönemi esnasında yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonu rahmin iç yüzeyini kaplayan endometrium dediğimiz tabakada farklıklara kapı aralar. Her ay, adetin başlamasından takriben 12-14 gün sonra yumurtalıklardan rastgele birisinden yumurta serbest bırakılır. Bu olaya yumurtlama isimi verilir.


 Yumurta fallopian tüp denilen kadın kanalından rastgele birisinin içine girerek sperm ile dölleneceği yere erişmeye çalışır. Şayet yumurta döllenmez ise gebelik oluşmaz ve hormon düzeyleri azalmaya başlar.Bu azalma devam edince rahim içinde gelişen doku dökülecektir. Bu dökülme aylık adet kanaması dönemini ifade eder.

Adet dönemi kanama döneminin ilk gününden itibaren başlar ve gelecek adet döneminin ilk gününe kadar devam eder. Adet dönemi takriben 28 gün sürer, ama bundan daha uzun ve kısa olabilir. Şayet dönem 35 günden daha fazla veya 21 günden kısa ise anormal olarak düşünülmelidir. Adet döneminin, 3 normal dönem süresince yada 6 ay süresince olmamasına amenore denir. Normal olmayan bu vaziyetin, çeşitli nedenleri olabilir.Şayet adet döneminiz gecikir ise doktora müracaat etmeniz gereklidir.

Anormal rahim kanamaları:

• Adet dönemleri arasındaki kanamalar
• İlişkiden sonra olan kanamalar
• Adet döneminin herhangi bir vaktinde olan damlama tarzında kanamalar
• Adet kanamasının normalden fazla veya uzun olması

Anormal kanama herhangi bir yaşta olabilir. Kadının hayatında adet dönemlerinin anormal sayılabilecek şekilde gayri muntazam olduğu kimi dönemler vardır. Adet döneminin ilk başladığı 9-16 yaşlar arasındaki adet dönemleri, böyle olup düzenli değildir. Yaklaşık 35 yaş gibi çok erken vakitte başlayabilen ve yaklaşık 50 yaş civarına kadar devam eden perimenopozal dönem de böyle bir süreçtir Bu dönemde her adet döneminin gittikçe kısalması normaldir. Bu arada adetlerin gecikmesi ve kanamanın azalması bu dönemde normal olabilir. Fakat kanamanın fazla olması her şekilde araştırılmalıdır. 

Nedenler
Anormal kanamanın bir hayli nedeni vardır. Doktorunuz bulunduğunuz yaş gurubunda en sık görülen anormal kanama nedenlerini kontrol ederek kanama nedeninizi daha kolay tespit edebilir. Bu nedenlerin bazıları ciddi olmayıp kolayca rehabilitasyon edilebilir. Bazıları ise ciddi olabilir. Kesinlikle hepsi kontrol edilmelidir. Bir takım kadınlardaki anormal veya fazla kanamanın nedeni hormonal olabilir. Bu vaziyet belli hormonların, vücut tarafından fazla veya az üretilmesi ile ilişkili olabilir. Bazen de troid bezindeki meseleler (guatr) yada bir takım ilaçların kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Anormal Kanamanın Diğer Nedenleri

• Gebelik
• Düşükler
• Dış gebelik
• Doğum kontrol metotlarına bağlı olan meseleler (doğum kontrol hapı, spiral vs…)
• Rahim veya rahim ağzının irinleri
• Myomlar
• Pıhtılaşma bozuklukları
• Polipler
• Çeşitli tip kanserler (Uterus -Rahim-, serviks -rahim ağzı-, vajen -hazne )
• Kronik medikal meseleler (troit, şeker hastalığı)

Tanı

Anormal kanama tanısını doktorunuzun koyabilmesi için ilk yapılacak şey hastanın şahsi ve ailesel sıhhat öyküsünün alınmasıdır. Bunun için:

• Geçmişteki veya şimdiki hastalıkları
• Kullandığı ilaçlar
• Doğum kontrol hapı kullanımı
• Vücut ağırlığı, yeme ve egzersiz alışkanlıkları, stres düzeyi sorgulanır.

Doktorunuz bu arada adet düzeninizi de soracaktır. Bunun için bir takvim üzerinde adet başlama ve kanama vakitlerinin işaretlenmesi size yardımcı olacaktır. Takiben fizik kontrol olacaksınız. Kan sayımı, şayet gebelik varsa bunları gösteren kan testleri yapılacaktır. Sizin yakınma ve belirtilerinize göre aşağıda sıralanan testlerden bir veya daha fazlasına gereksinim duyulabilir.

• Hormon düzeyleri
• Endometrial biyopsi: Rahim içinin bir kateter yardımıyla kibarca kazınması sonrası alınan parçanın, mikroskop altında değerlendirmesi.
• Ultrason: Ses dalgalarının oluşturduğu görüntüler yoluyla pelvik uzuvların değerlendirilmesidir. Bu alet, hazne yoluyla yada karın üzerinden kullanılır.
• Sonohisterografi (SİS): Küçük bir plastik kateter kullanılarak rahim içinin steril sıvı ile doldurulmasını takiben vajinal yolla yapılan ultrasonik değerlendirilme
• Histeroskopi: Teleskoba benzer ince bir alet yardımıyla vajen ve rahim ağzından geçilerek rahim içinin dolaysız gözle incelenmesi
• Dilatasyon ve küretaj (D&C): Rahim ağzındaki açıklığın genişletilerek, rahim içini döşeyen tabakadan kazımayla veyahut vakumla örnek alınmasıdır. Bunu takiben alınan parça mikroskop altında kontrol edilir.
• Histerosalpingografi- Rahim içine ve fallopian tüplere verilen kontrast maddenin röntgen ile gösterilmesi
• Laparoskopi: Karından göbeğin hemen altından yapılan ince bir kesiden karın içine ince bir teleskopun yerleştirilmesi yoluyla karın içine bakılması

Bu testlerin çoğu doktorun büronunda yapılabilirken, bazıları, sağlık kurumu şartlarında gerçekleştirilebilir.

Rehabilitasyon
Anormal kanamanın rehabilitasyonu, nedeni, hastanın yaşı, kanamanın şiddeti, çocuk isteyip istemediği gibi, bir hayli etkenlere bağlıdır. Hormon rehabilitasyonu veya diğer ilaç rehabilitasyonları kullanılabileceği gibi, cerrahi de uygulanabilir. Doktor verdiği rehabilitasyonun etkinliğini, ancak birkaç adet döneminden sonra değerlendirebilir. Şayet gebe olduğunuzu düşünüyorsanız, doktorunuz rastgele bir rehabilitasyona başlamadan önce, ihtiyaç duyulan testleri tekrar yapmaya gereksinim duyabilir.

Hormonlar
Doktorunuz adetlerinizin daha düzenli olması için, doğum kontrol hapı reçete edebilir. Bu yaklaşım diğer yakınmaların da düzelmesine yardımcı olur. Progesteron, endometrial hiperplazi tecrübe et rahim içi kalınlaşmasının, rehabilitasyonunu ve önlenmesini sağlar. Hormonların kanamayı kontrol altına almaları birkaç ay sürer. İlk aylarda fazla olan kanamalar, takip eden aylarda hafifler. Hormon rehabilitasyonunu sizin gebelik isteyip, istemediğinize göre verilecektir.

Diğer İlaç Rehabilitasyonları
İbuprofen’ne benzer nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar ağır kanamaları kontrol etmemize yardımcı olabilir. Bunlar ayrı olarak adet sancılarını azaltırlar. Bir başka rehabilitasyon seçeneği pıhtılaşmaya tesir ederek rehabilitasyon imkanı sağlayan ilaçlardır (traneksamik asit). Eğer enfeksiyon var ise antibiyotik de verilecektir.

Cerrahi
Bazı kadınlarda anormal uterin kanamaya kapı aralayan myom veya polip gibi anormal yapıların çıkarılması için cerrahiye gereksinim duyulabilir.Bu histeroskopi yardımıyla yapılabileceği gibi, bazen de açık cerrahiye gereksinim duyulabilir. Endometrial ablasyon da anormal uterin kanamanın tedavisinde kullanılır. Endometrial ablasyon, elektrik, lazer, ısı , veya dondurma yollarından herhangi birisi ile rahim içinin tahrip edilmesidir. Bu durum kanamanın kalıcı olarak ortadan kaldırılsı istendiğinde tercih edir. Tedaviden önce kesinlikle endometrial biyopsi alınmalıdır. Kadın bu işlemden sonra ekseriyetle gebe kalamaz.

Histerektomi (rahmin alınması) anormal kanamanın rehabilitasyonunda sıklıkla kullanılan bir başka teşebbüstür. Kadın bundan sonra gebe kalamayacaktır. Rehabilitasyona karar vermeden önce bu seçeneklerin düşünülmesi gerekir.

Netice olarak;
Şayet adetlerinizin gayri muntazam olduğunu fark ettiyseniz, doktora müracaatınız. Anormal kanamanın bir hayli nedeni vardır. Doktorunuz sizi kontrol etmeden, anormal kanamanın nedenini söyleyemeyecektir. Şayet, kanama nedeni bulunursa, anormal kanama da muvaffakiyet ile rehabilitasyon edilecektir. Şayet rehabilitasyona karşın devam eder ise yada tekrarlar ise, doktorunuzun sizi tekrar görmesini öneririz.