Gebelikte ultrason yolu ile bebeğin tahmini olarak ağırlığı hesaplanabilmektedir. Burada yapılan gerçek br ağırlık ölçümü değildir, ultrason aleti veya başka bir aletle bebeğin ağırlığını tartı gibi gerçek manada ölçmek . Ancak ultrasonda bebeğin kafa çapı (BPD), bacak boyu (FL), karın etrafı (AC) gibi ölçümlerden yararlana rak kilo tahmini yapılabilmektedir. Bu tahmini ultrason aletinde yüklü olan bilgisayar programı otomatik olarak yapmaktadır.
Buna tahmini fetal ağırlık denir,
TFA (ingilizce EFW) olarak kısaltılır. Ultrafonografi netice raporlarında çoklukla EFW Hadlock gibi isimlerle belirtilir. Ultason yolu ile geliştirilen yolların ve diğer yolların belirli bir oranda yanılma hissesi vardır, her vakit tam ve doğru sonuç vermezler, bebeğin pozisyonu, amniyon suyu miktarı, doğumun başlamış olması, bebeğin doğum kanalına girmiş olması gibi çeşitli etmenlerden etkilenir sonuçlar. Ayrı olarak her ırkın ve ülkenin bebekleri değişik fiziksek özellikler gösterdiğinden bir ülkede iyi sonuç veren yöntem başka ülkelerde başarısız sonuçlar verebilir, bu yüzden her ülke kendisinde başarılı sonuç veren formülleri ultrason aletlerinde kullanmalıdır.
Fundus-pubis ölçümü ile bebeğin tahmini ağırlığının belirlenmesi:
Ultrason dışında muayenehane kontrol ile de anne karnının büyüklüğünden yararlanılarak bebeğin ağırlığını düşünmek olasıdır. Fundus denilen bölge anne rahminin en üst noktasıdır. Pubis denilen bölgede çatı kemiğinin önde üst bölümüdür, başka bir tarifle önde pubik kılların en üst noktasıdır. Fundus ve pubis denilen bu iki nokta arasındaki mesafenin yumuşak eğilebilir bir mezura ile ölçülmesi sonrasında ele geçirilen değer ve kimi formüller yardımıyla bebeğin tahmini ağırlığı hesaplanabilmektedir.
Örnek bir fürmül: TFA = FBÖ (santimetre) x AKÇ (cm)
Bu fomülde FBÖ: fundus pubis ölçümü, AKÇ: Annenin göbek çevreninden ölçülen karın etrafı, bu ikisinin çarpılması bebeğin tahmini ağırlığını vermektedir.
Mezura ile anne karnının ölçülmesi sayesinde hiçbir alete ihtiyaç duyulmadan bu kolay yolla ağırlık hesaplaması bazı araştırmalarda ultrason kadar başarılı bulunmuştur. Günü müzde ultrason aletlerinin çok yaygınlaşması hasebiyle fundus-pubis mezura ölçümü ancak doktor ve ultrason bulunmayan, ebeler tarafından yapılan tarama kontrollerinde v.b kullanılmaktadır, son zamanlarda hala değerli bir ölçüm metodudur.
Diğer metotlar:
Yukarıdaki başlıca metotlar dışında MR (mahzetik titreşim) metodu ile ağırlık tahmini yapılabilmektedir. Ayrı olarak gebelikteki bir takım hormon değerlerinden yararlanılarak bebeğin ağırlığını düşünebilecek yöntemler geliştirilmeye çalışılmıştır, pratikte kullanılmamaktadır.
Anne karnındaki bebeğin tahmini kilosu neden hesaplanır?
Tahmini fetal ağırlık hesaplaması ultrason ölçümünün çok ehemmiyetli bir parçalıdır. Bilhassa 5. aydan sonra ehemmiyet kazanır, bebeğin kilosu çok az olduğu için fazla bir fikir vermez. Bebeğin ağırlığının ölçülmesinin başlıca nedenleri:
- Bebekte gelişme geriliği var mı belirlemek
- Erken doğum rizikosu veya su gelmesi olanlarda bebeğin doğum ağırlığını düşünerek ona göre doğuma karar verme veya bebeğin yoğun bakım ihtiyacı olabileceğini düşünme
- İri bebek (makrozomik) bebekleri saptayarak bunlarda normal doğum yerine sezaryen kararı vermek
- İkiz bebeklerde ikizler arasındaki kilo farkını ve buna bağlı olası komplikasyonları değerlendirmek